Eğer siz de benim gibi kripto ve onun çevresinde şekillenen teknolojilere ilgi duyuyor ve merak ediyorsanız, bu teknolojiyi çokça duymuşsunuzdur. L2 katmanı, yani İngilizcesi "Layer 2", özellikle Ethereum teknolojilerinde sıkça kullanılan bir terimdir. En büyük etkisine Ethereum ağındaki hız ve ölçeklenebilirlik sorununu çözmesi diyebiliriz. Ayrıca 2024 yılı Haziran ayındayız şu an. Bu zamanlarda Bitcoin'de de adını sıkça duymaya başladık. Organizasyonlar, Bitcoin'e de L2 katmanını getirmek için uğraşıyorlar.
O zaman yazıya en temel soruyla başlayalım.
Blockchain Nedir?
- Blockchain'i dijital bir defter olarak hayal edelim, tıpkı bir not defteri gibi, burada işlemler kaydediliyor.
- Not defterinin her sayfası bir "blok" olarak adlandırılıyor.
- Bir sayfa işlemlerle dolduğunda, mühürleniyor ve bir sonraki sayfaya bağlanıyor, böylece bir "blok zinciri" oluşturuluyor. Bu yüzden buna "blockchain" deniyor.
Katman 1 (L1) Nedir?
- L1 katmanı, işlemlerin doğrudan kaydedildiği ana blok zinciri olarak tanımlanabilir. Örneğin, Ethereum ve Bitcoin bu katmandır. Bunlar, tüm işlemleri ve aktiviteleri destekleyen temel katmanlardır.
Katman 2 (L2) Nedir?
- L2 katmanı, işlemleri yapıp en sonunda yaptığı işlemleri L1 katmanına aktarır. Böylece yaptığımız işlem aynı zamanda L1 katmanında da görünür. Tabii bu işlemleri L1'e göre çok daha hızlı bir şekilde yapar.
Neden L2'ye İhtiyacımız Var?
- Ölçeklenebilirlik: L2, saniyede daha fazla işlem yapılmasına yardımcı olur, sistemi daha hızlı hale getirir.
- Maliyet: L2 üzerindeki işlemler genellikle daha ucuzdur çünkü doğrudan ana blok zincirinde yer kapmazlar.
- Verimlilik: L1'den L2'ye iş yükünü kaydırarak, ana blok zincir daha az tıkanıklık yaşar ve daha verimli olur.
L2 Nasıl Çalışır?
- L2 zincirleri işlemleri işlemek için çeşitli yöntemler kullanabilir. Popüler iki yöntem şunlardır:
- State Channels (Durum Kanalları): İki kişinin işlemlerini kaydetmek için özel bir defter açtığını hayal edin. Sadece işlemler tamamlandığında ana defteri (L1) güncellerler.
- Rollups: Rollups'ları özet sayfası olarak düşünün. Birçok işlem bir özet halinde toplanır ve bu özet L1'e kaydedilir. Bu, ana blok zincirindeki giriş sayısını azaltır. Bu yöntem şu an için çok daha popüler.
Özet
- Blockchain: Sayfaları (blokları) birbirine bağlı dijital bir defter.
- L1 (Katman 1): İşlemlerin doğrudan kaydedildiği ana blok zinciri (otoyol).
- L2 (Katman 2): Daha fazla işlemi daha hızlı ve daha ucuz bir şekilde işlemek için L1'in üzerine inşa edilmiş yan yollar veya hızlı şeritler.
- L2'ye İhtiyaç: Ölçeklenebilirliği artırır, maliyetleri düşürür ve verimliliği artırır.
- L2 Nasıl Çalışır: İşlemleri ana zincir dışında işler ve L1'e kaydeder.
Sonuç
L2 zincirleri, blok zincir sistemlerini daha ölçeklenebilir, verimli ve maliyet etkin hale getirmek için gereklidir. L1 zincirleriyle birlikte çalışarak daha fazla işlemi işler, tıpkı yoğun bir otoyoldaki yan yollar veya hızlı şeritlerin trafiği azaltması gibi.